Boyhood

Gastblog van Judith de Graaf

Boyhood: echt opgroeien met ouders die goed genoeg zijn.

De film Boyhood door regisseur Richard Linklater vertelt het “coming of  age” verhaal van Mason, en volgt zijn ontwikkeling van zijn zesde tot zijn 18e jaar. De  opnameperiode van de film beslaat ook in het echt een periode van 12 jaar, en alle acteurs blijven dezelfde rol spelen gedurende die 12 jaren. Je ziet ze dus daadwerkelijk opgroeien dan wel ouder worden.

Een film die met veel geduld en liefde gemaakt is.

Deze  vorm laat  heel mooi de schoonheid van groei zien. Ontwikkeling  als  doel op zich, met daarbij de onvermijdelijke pijn over wat er verloren gaat als er een fase wordt afgesloten.

Voor mij ging de film  echter vooral over ouderschap.

Als ouder in het huidige tijdsgewricht  kun je je soms verliezen in allerhande details als het gaat over je kinderen en hoe je het doet  in je rol van opvoeder. “Gaat het wel goed op school, met hun vriendschappen, met de onderlinge verhoudingen in het gezin, zijn ze wel gelukkig, komt het wel goed met ze, geven we ze wel de goede dingen mee?”. Het zijn vragen die regelmatig de revue passeren in je gedachten en in gesprekken met je partner en met vrienden. Je zit er met betrekking tot  de ontwikkeling van je kinderen als het ware met je neus bovenop. Het beroep van psychotherapeut leidt ook niet bepaald tot een meer luchtige kijk op deze thema's, kan ik uit ervaring zeggen. 

Terugkijken over een wat langere periode, of met iemand over je kinderen  praten die ze vanaf een grotere afstand bekijkt, zoals een leerkracht, grootouder, of bevriende volwassene, kan dan de broodnodige nuchterheid, relativering en mildheid brengen.

Ongeveer dat effect had het kijken naar de film Boyhood op mij.

Doordat de film in een vrij hoog tempo (met meeneming van voldoende betekenisvolle details, het is nergens gehaast) door de kindertijd van de hoofdpersoon heen gaat, krijg je een “vogelvlucht “- gevoel . Het feit dat de acteurs ook echt ouder worden draagt daar natuurlijk sterk aan bij.

Je zweeft er boven, waardoor  de hoofdzaken uit de ontwikkeling van de hoofdpersoon  worden gescheiden van de bijzaken. Je gaat als het ware voelen waar het echt om gaat bij opgroeien, en in het leven in het algemeen. Je ziet de ouders forse “fouten” maken en je ziet de kinderen (de hoofdpersoon en zijn zus) allerlei moeilijkheden tegenkomen, maar je ziet ook dat de kinderen op hun pootjes terecht komen.

Ondanks, of misschien juist ook dankzij, de tegenslagen die ze doorstaan en de blunders van hun ouders.

De moeder van  Mason is  psychologe, en geeft op een gegeven moment les over hechting, geen toeval natuurlijk, want dat is een belangrijk thema in de film.

“ Mensen willen hun kinderen meenemen  als er gevaar dreigt, in plaats van ze aan de leeuwen voeren, en dat is omdat ze zoveel van ze houden” doceert zij aan haar studenten. En dat is ook wat deze gescheiden moeder doet. Ze beschermt haar kinderen, onder andere tegen de gevolgen van haar  eigen ingewikkelde partner-keuze. Ze doet het verre van perfect, en ze stelt haar kinderen aan veel onrust bloot, maar ze is ook een veilige haven.

Haar ex, de vader van haar kinderen, zie je, parallel aan zijn zoon, ook opgroeien in de film. Van een wat onvolwassen vader tegen wil en dank, tot een vader die echt wil investeren in de band met zijn kinderen. Hij laat merken dat hij er wil zijn voor ze, ook al kleunt hij regelmatig mis.

Vooral de scene waarin hij probeert over voorbehoedmiddelen te praten is erg mooi; de kinderen gruwen en griezelen als hij over seks praat, maar hij zegt toch wat hij wil zeggen en ze lijken hem zijn onhandigheid te vergeven. De boodschap is: “ je mag als ouders fouten maken, want uiteindelijk tellen twee dingen: dat je er bent en dat je moeite doet.” Dat is zo ongeveer wat in de psychologie  “ good enough parenting” genoemd wordt.

Als kinderen dat voelen, geeft hen dat veerkracht om de uitdagingen van het leven aan te kunnen, om tegen een stootje te kunnen. En dan vergeven ze hun ouders veel van het geklungel dat opvoeden en leven nu eenmaal vaak is.